دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید  2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نی‎ریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نی‌ریز داشته است. عمان چنان‏که گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی می‎نماید که وی آبادی‎های پیرامون نی‌ریز، چشمه‎ساران و لای‎ها و آبرودها و تنگه‎ها و کاریزها و کوه ها و دشت‎های نی‎ریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نی‌ریز همّت کرده باشد. می‎گویند خانم مهرنوش معانی،...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهه‎های پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که درباره‎ی زندگی و شعر او پژوهش‎های چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهنده‎ای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونه‏هایی از شعر او را چاپ کرده، زنده‎یاد خلیل سازگار، نویسنده‎ی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گوینده‎ی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...

مدیحه‌ در مورد خانم نزهت الملوک نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شماره‌های پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همان‌جا آمده‌اند. مدیحه‌ای از مرحوم شیخ‌الاسلام سید اشرف نی‌ریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نی‌ریزی حضرت نزهت‌الملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...

طب نی‌ریز در گذر تاریخ
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
همانگونه که در کتاب میراث ایران گفته شده، اکثر نقاط ایران در دوران قبل و بعد از اسلام، در دانش پزشکی پیشرفت بسیار داشته است که نی‌ریز نیز از این قاعده جدا نبوده است. این کتاب توسط 13 تن از خاورشناسان، زیر نظر ا.ج.آربری تألیف شده است و آقایان بیرشک، دکتر بهاءالدین پازارگاد، عزیزالله حاتمی، محمد سعیدی، دکتر عیسی صدیق اعلم و دکتر محمد معین زیر نظر دکتر احسان یارشاطر آن را تحت عنوان «مجموعه ایران شناسی» ترجمه...

شرح احوال و زندگانی فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی »
فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخ‌نویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.می‌زیسته است. نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالی‌که لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است. استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)،...

خسرو و شیرینِ شعله ی نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است."   پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....

دکتر فرهنگ ارشاد
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز »
دکتر فرهنگ ارشاد یکی از جامعه شناسان بزرگ ایران است که هم اکنون استاد بازنشسته جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز و سردبیر مجله جامعه‌شناسی ایران است و سال ها تحقیقات اجتماعی گونه گونی داشته و کتاب های زیادی را تألیف و یا ترجمه نموده است. علاقه مندی بیشتر وی بحث مهاجرت است. دکتر ارشاد زاده سال 1320 در نی ریز است و همچنان نیز به زادگاه خود عشق و علاقه دارد.  دکتر فرهنگ ارشاد رد سال 1320 خورشیدی در...

کتابت قرآن احمد نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
 به نی‌ریزی عظیم‌الشأن کتابت تعداد زیادی مصحف، در حدود پنجاه تا شصت نسخه نسبت می‌دهند که اصل و اساسی ندارد و اصولاً این گونه اغراق در حق خوشنویسان قرآن‌نویس قدیم از ابن بواب تا یاقوت مستعصمی و دیگران هم به طرز افسانه‌واری نقل شده است. خط پژوهان و مصحف پژوهان تعداد مصاحف و خوش نگاشتهٔ استاد میرزا احمد نی‌ریزی را در حدود ۸ تا ۱۰ نسخه می‌دانند که به حمدالله اغلب آن‌ها، آن هم در ایران موجود و محفوظ است....